Met retroactieve ingang vanaf aanslagjaar 2018 voert de programmawet van 25 december 2017 een nieuwe beperking in voor tal van federale belastingvoordelen. De regering heeft besloten een 'pro rata temporis'-beperking van bestaande fiscale vrijstellingen, belastingverminderingen en andere fiscale voordelen in te voeren. In een Circulaire (Circulaire 2018/C/17) van begin februari 2018 geeft de fiscus een eerste commentaar bij deze proratisering en beperking van bepaalde fiscale voordelen.
Aangezien bepaalde voordelen rekening houden met de fiscale situatie van de belastingplichtige op jaarbasis (o.a. de belastingvrije som), is de regering van mening om voor de belastbare tijdperken waarvan de duur minder dan een kalenderjaar bedraagt, deze voordelen te beperken in functie van de duur van het belastbare tijdperk. Zo wordt vermeden dat een belastingplichtige (tweemaal) aanspraak kan maken op het volledige jaarbedrag van de betreffende voordelen. Deze regeling vindt echter geen uitwerking in geval van overlijden tijdens het belastbare tijdperk.
De nieuwe regeling is van toepassing, zowel in de personenbelasting als in de belasting van niet-inwoners.
Deze bijkomende beperking zal onder andere uitwerking hebben in de situatie waarin een niet-inwoner in de loop van het kalenderjaar zijn of haar fiscale woonplaats overbrengt naar België (immigratie). In deze situatie zal de belastingplichtige in kwestie voor het betreffende kalenderjaar onderworpen zijn, zowel aan de belasting van niet-inwoners als aan de personenbelasting (vanaf de overdracht van de fiscale woonplaats). Omgekeerd zal ook in een situatie van emigratie deze beperking van toepassing zijn.
Voordelen waarop deze 'pro rata temporis'-beperking uitwerking zal hebben, zijn onder andere:
- de vrijstelling voor tussenkomst door de werkgever in woon-werkverkeer met een ander vervoermiddel dan openbaar vervoer of georganiseerd gemeenschappelijk vervoer (€390)
- de maximale korf aan langetermijnsparen (€1.880 en €2.260)
- het pensioensparen (€940)
- het huwelijksquotiënt (€10.490)
- de berekeningsschalen en maxima voor het bepalen van het wettelijk kostenforfait
- de belastingvrije som (inclusief belastingvrije toeslagen)
- ...
De proratering zal gebeuren op maandbasis, met inbegrip van de maand waarvan de vijftiende dag tot het belastbaar tijdperk behoort. Enkele voorbeelden ter verduidelijking:
| Situatie |
Beperkingsbreuk |
| Belastbaar tijdperk van 1 januari t.e.m. 20 september (datum vertrek) |
9/12de |
| Belastbaar tijdperk van 1 januari t.e.m. 14 september (datum vertrek) |
8/12de |
| Belastbaar tijdperk van 17 september (datum aankomst) t.e.m. 31 december |
3/12de |
| Belastbaar tijdperk van 14 september (datum aankomst) t.e.m. 31 december |
4/12de |
Deze regeling zal reeds in voege treden voor de belastingberekeningen gekoppeld aan inkomstenjaar 2017 (aanslagjaar 2018). Merk op dat dit voor de geviseerde situaties tot gevolg heeft dat de tijdens inkomstenjaar 2017 ingehouden bedrijfsvoorheffing onvoldoende zal zijn om de finale belastingschuld volledig te compenseren. De ingehouden bedrijfsvoorheffing werd namelijk bepaald op grond van de jaarbedragen van de betreffende voordelen.
