Wanneer u een maaltijd bestelt, staat u er waarschijnlijk niet bij stil, maar inzake btw is het verschil tussen een levering en een dienst van groot belang. Restaurant- en cateringdiensten zijn immers onderworpen aan een btw-tarief van 12% (spijzen) en 21% (dranken), terwijl voor de levering van spijzen en dranken de btw 6% (standaardproducten) of 21% (alcoholische dranken en luxeproducten) bedraagt.
Ook op andere vlakken is dit onderscheid van belang. Zo moet een levering niet opgenomen worden in de drempel waarboven de verstrekker dient te beschikken over een 'geregistreerd kassasysteem' (GKS), verschillen de 'plaatsbepalingsregels' naargelang het goederen of diensten betreft en is de 'aftrekbeperking' van artikel 45, § 3, 3° W.BTW enkel toepasselijk op 'restaurant- en cateringdiensten' (en niet op leveringen).
In een recente circulaire over het 'GKS'-systeem heeft de fiscus terloops zijn standpunt hieromtrent toegelicht. Volgens de fiscus kwalificeren volgende prestaties als restaurant- en cateringdiensten:
- de levering van spijzen binnen in de inrichting van een restaurateur, wanneer er faciliteiten voor verbruik ter plaatse zijn (bijvoorbeeld tafels, statafels, eetbalie, ...) en de klant hiervan gebruikmaakt.
- de levering van spijzen in openlucht binnen de inrichting van de restaurateur wanneer er faciliteiten zijn voor verbruik ter plaatse waarvan de klant gebruikmaakt en er bijkomende diensten verricht worden (bijvoorbeeld bediening, terbeschikkingstelling parasols, meubilair, servies, ...).
- de levering van spijzen buiten de inrichting van de restaurateur wanneer er een menselijke tussenkomst is bij de klant (bijvoorbeeld bereiding ter plaatse, bediening, afruimen, ...).
Aan de hand van een aantal concrete voorbeelden, wordt dit verder verduidelijkt.
Automaten
Het verstrekken van spijzen en dranken door middel van automaten is altijd een levering, ongeacht de plaats waar de automaten staan. Bijgevolg zal het btw-tarief van 6% (standaardproducten) of 21% (alcoholische dranken en luxeproducten) van toepassing zijn.
Mobiel voedselkraam - Foodtruck
Wanneer een uitbater van een 'mobiel voedselkraam' wordt ingehuurd (en betaald) door een organisator of particulier en er dus geen (contractuele) band is met de consument, is er sprake van een 'cateringdienst'. Het is hierbij van geen belang of de uitbater infrastructuur voor het verbruik ter plaatse voorziet en/of de maaltijden in open lucht worden verbruikt dan wel in een feestzaal.
Wanneer de uitbater echter het recht heeft om met zijn kraam op of naast een evenement te staan, waarbij de consument rechtstreeks aan de uitbater betaalt:
- is er sprake van een restaurantdienst als door de uitbater of een derde een ruimte binnen ter beschikking wordt gesteld die voorzien is van een infrastructuur die de mogelijkheid biedt om de spijzen en/of dranken zittend of staand ter plaatse te verbruiken.
- is er sprake van een levering wanneer deze verbruiksruimten niet voorzien zijn of wanneer de klanten de spijzen en/of dranken niet ter plaatse verbruiken. Dit laatste kan bijvoorbeeld blijken uit de wijze van verpakking. Wanneer de spijzen op een dienblad worden meegegeven, is er een vermoeden dat deze het voorwerp uitmaken van een verbruik ter plaatse.
Borrelhapjes en snacks
De verkoop van voorverpakte producten (zoals chips, chocoladerepen, ...) voor 'verbruik ter plaatse' is onderworpen aan het normale btw-tarief van 21%, tenzij deze een bereiding vergen (bijvoorbeeld lasagne of croque uit het vuistje) en aldus kwalificeren als restaurantdienst (12%). De ter plaatse verbruikte en versneden kaasblokjes en stukjes salami, gebak, taart en ander dergelijk niet-voorverpakt voedsel zijn het voorwerp van een restaurantdienst aan het btw-tarief van 12%.
Kok aan huis
Het bereiden van een maaltijd bij een klant thuis met eigen ingrediënten is een cateringdienst en dit ongeacht of de kok aanwezig is tijdens het verbruiken van de maaltijd. Wanneer echter de ingrediënten voor de maaltijd door de klant zelf worden aangeleverd, betreft het een materieel werk aan het normale btw-tarief van 21%.
Spijzen en/of dranken tijdens een seminarie
Wanneer de hoofdhandeling bestaat uit de toekenning van het recht om deel te nemen aan een seminarie, volgt het verstrekken van spijzen/dranken het btw-regime van die hoofdhandeling, ongeacht of de factuur de enige prijs uitsplitst. Dit is het geval wanneer volgende voorwaarden vervuld zijn:
- De prijs van het seminarie is een vaste prijs, ongeacht of de deelnemer de aangeboden spijzen/dranken al dan niet verbruikt.
- In hoofde van de organisator is de totale kostprijs van de catering beperkt in vergelijking met de kostprijs van de organisatie van het seminarie (max. 15%).
Indien niet voldaan is aan deze voorwaarden, dan betreft het wel een (afzonderlijke) restaurantdienst.
Verstrekking van spijzen/dranken in een station, bioscoop, openbare weg, ...
Wanneer een inrichting gevestigd is in bijvoorbeeld een treinstation, dan maken de verstrekte spijzen of dranken die worden genuttigd aan de door die inrichting ter beschikking gestelde tafels die zich in de stationshal bevinden, het voorwerp uit van een restaurantdienst.
Wanneer de klanten echter de spijzen/dranken al wandelend verbruiken of hiervoor gebruikmaken van een 'multifunctionele voorziening', is er sprake van een levering van goederen. Het gaat dan om vaste infrastructuren die geen verband houden met een bepaald tijdelijk evenement, die volledig los staan van de verkoop van spijzen en/of dranken en door iedereen mogen worden gebruikt, ongeacht of men spijzen en/of dranken verbruikt (bijvoorbeeld banken in de wachtzaal van een treinstation, luchthaven of bioscoop, de openbare zitbanken op de openbare weg, enz.).
