De nieuwe regelgeving inzake de (verplichte) aanstelling van een vertrouwenspersoon is in werking getreden op 1 december 2023.[1]
De rol van vertrouwenspersoon
De vertrouwenspersoon krijgt binnen de onderneming bepaalde opdrachten toegewezen in het kader van (preventie van) psychosociale risico’s op de werkvloer. Op die manier is er een laagdrempelig eerste aanspreekpunt waar werknemers terecht kunnen met betrekking tot welzijn op het werk.
Een vereiste opleiding is geen verplichte voorwaarde om als vertrouwenspersoon aangesteld te kunnen worden. De vertrouwenspersoon moet wel binnen twee jaar de verplichte opleiding hebben voltooid.
In principe wordt het comité voor preventie en bescherming op het werk (hierna: CPBW), of bij ontstentenis hiervan de vakbondsafvaardiging, betrokken bij de aanstelling van de vertrouwenspersoon. Indien er geen CPBW of vakbondsafvaardiging aanwezig is in de onderneming, moeten de werknemers zelf betrokken worden volgens een wettelijk vastgestelde procedure. De nieuwe wet brengt geen wijzigingen aan de procedure voor het aanstellen van een vertrouwenspersoon. Daarnaast werden ook de regels met betrekking tot de onverenigbaarheden met de functie niet gewijzigd.
Verplicht of facultatief?
Voorheen was de aanstelling van een vertrouwenspersoon enkel verplicht op vraag van de vakbondsafvaardiging, of (indien er geen vakbondsafvaardiging is) op vraag van de werknemers. De nieuwe wet maakt de aanstelling van minstens één vertrouwenspersoon nu wel verplicht voor alle werkgevers (zowel uit publieke als private sector) die minstens 50 werknemers tewerkstellen. Voor werknemers met minder dan 50 werknemers, blijft de aanstelling enkel verplicht ‘op vraag’, zoals hierboven toegelicht.
De nieuwe wetgeving verplicht daarenboven dat de vertrouwenspersoon deel moet uitmaken van het personeel van de onderneming, indien er minstens 50 werknemers tewerkgesteld worden door de onderneming of de onderneming minstens 20 werknemers tewerkstelt en een beroep doet op een preventieadviseur psychosociale aspecten van een externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.
Actiepunten?
Ondernemingen vanaf 50 werknemers zijn dus verplicht een vertrouwenspersoon aan te stellen onder het personeel. Noteer daarenboven dat ook het arbeidsreglement aangepast moet worden. De coördinaten van de vertrouwenspersoon moeten immers verplicht vermeld worden in het arbeidsreglement. De wijziging van het arbeidsreglement is in dit kader eenvoudig, aangezien de normale strikte procedure bij wijzigingen hier niet gevolgd moet worden.
[1] Wet 5 november 2023 houdende diverse arbeidsbepalingen, BS 23 november 2023
Schrijf u in op onze nieuwsbrief
